شبکه بهداشت و درمان شهرستان بوکان

مسمومیت با مونوکسید کربن یک مورد اورژانسی در دنیای پزشکی است. علائم آن شبیه بسیاری از شرایط دیگر است و هیچ علامتی وجود ندارد که استاندارد طلایی همه مسمومیت‌های مونوکسید کربن باشد.

 به عبارت دیگر، تشخیص آن بسیار دشوار است، اما چند تغییر وجود دارد که باید از آنها آگاه باشید.

علائم شایع

شایع ترین علائم مسمومیت با مونوکسید کربن مبهم و مربوط به بسیاری از شرایط است.

علائم اولیه

مونوکسید کربن به هموگلوبین متصل می شود و مولکولی به نام کربوکسی هموگلوبین (COHb) ایجاد می کند که در توانایی بدن برای انتقال و استفاده از اکسیژن به ویژه در مغز اختلال ایجاد می کند. به همین دلیل، علائم مشابه علائم سایر بیماری هایی است که بر مغز تأثیر می گذارد و باعث کاهش اکسیژن رسانی می شود:

سردرد

حالت تهوع

سرگیجه

خستگی

از آنجایی که مونوکسید کربن یک گاز است و معمولاً همه افراد در معرض آن را تحت تأثیر قرار می دهد، شناسایی آن زمانی که علائم به طور همزمان به چندین نفر می رسد آسان تر است. به دلیل آن، هنوز هم شناسایی کار آسانی نیست. سردرد و حالت تهوع به ندرت باعث می شود که کسی مسمومیت با مونوکسید کربن را به عنوان محتمل ترین مقصر تصور کند. با این حال، هنگامی که مونوکسید کربن به طور همزمان روی چندین بیمار تأثیر می گذارد، اغلب به عنوان یک عفونت یا مسمومیت غذایی به جای قرار گرفتن در معرض مونوکسید کربن، شناخته می شود.از آنجایی که مونوکسید کربن یک گاز است و معمولاً همه افراد در معرض آن را تحت تأثیر قرار می دهد، شناسایی آن زمانی که علائم به طور همزمان به چندین نفر می رسد آسان تر است. به دلیل آن، هنوز هم شناسایی کار آسانی نیست. سردرد و حالت تهوع به ندرت باعث می شود که کسی مسمومیت با مونوکسید کربن را به عنوان محتمل ترین مقصر تصور کند. با این حال، هنگامی که مونوکسید کربن به طور همزمان روی چندین بیمار تأثیر می گذارد، اغلب به عنوان یک عفونت یا مسمومیت غذایی به جای قرار گرفتن در معرض مونوکسید کربن، شناخته می شود.

علائم پیشرونده

با پیشرفت مسمومیت با مونوکسید کربن، علائم جدی‌تر می‌شوند، اما هنوز بسیار مبهم هستند و شناسایی آن‌ها به‌عنوان خاص قرار گرفتن در معرض مونوکسید کربن دشوار است. علائم عبارتند از:

گیجی

تنگی نفس

درد قفسه سینه

استفراغ

تاری یا دوبینی

از دست دادن هوشیاری

جدول زمانی مشخصی وجود ندارد که نشان دهد چقدر طول می کشد تا از سردرد تا از دست دادن هوشیاری پیشرفت کند. قرار گرفتن در معرض مونوکسید کربن به زمان و غلظت بستگی دارد، به این معنی که میزان مونوکسید کربن موجود در هوا به اندازه مدت زمانی که بیمار در معرض آن باقی می ماند، هائز اهمیت است.
جدول زمانی مشخصی وجود ندارد که نشان دهد چقدر طول می کشد تا از سردرد تا از دست دادن هوشیاری پیشرفت کند. قرار گرفتن در معرض مونوکسید کربن به زمان و غلظت بستگی دارد، به این معنی که میزان مونوکسید کربن موجود در هوا به اندازه مدت زمانی که بیمار در معرض آن باقی می ماند، هائز اهمیت است.

علائم نادر

رنگ پوست قرمز تیره و برافروخته (قرمز گیلاسی) یکی از نشانه های مسمومیت با مونوکسید کربن است که از سطوح بالای کربوکسی هموگلوبین در خون ناشی می شود. متأسفانه، اغلب یک معاینه پس از مرگ است که چنین رنگ قرمز روشنی را نشان می دهد. سطح مونوکسید کربن در خون اگر بخواهد به پوست آن رنگ قرمز گیلاسی را بدهد باید بسیار بالا باشد که تقریبا همیشه کشنده است. برای درمان موفقیت آمیز، مسمومیت با مونوکسید کربن باید مدت ها قبل از اینکه بیمار به رنگ قرمز روشن در بیاید، شناسایی شود.

عوارض طولانی مدت

همانطور که مسمومیت با مونوکسید کربن رایج است، هنوز چیزهای زیادی در مورد این وضعیت نمی دانیم. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سطوح بالای مونوکسید کربن، حتی زمانی که سطوح آن چندان بالا نیست، اما قرار گرفتن در معرض آن برای روزها یا هفته ها ادامه می یابد،می تواند منجر به بیماری شریان محیطی، کاردیومیوپاتی و مشکلات عصبی طولانی مدت و ناشناخته شود. آسیب به مغز آسیب قابل توجهی است که بسیاری از بیماران مبتلا به مسمومیت با مونوکسید کربن متحمل می شوند. بیماران ممکن است همزمان با مسمومیت با مونوکسید کربن یا در زمان بعدی دچار عوارض عصبی (مشکل در تمرکز، از دست دادن حافظه، لرزش، مشکل در صحبت کردن و غیره) شوند. هنگامی که علائم و نشانه های عصبی دیرتر ظاهر می شوند، به عنوان عوارض عصبی تاخیری (DNS) شناخته می شوند. تحقیقات در مورد اینکه چرا این اتفاق می افتد و چگونه می توان پتانسیل علائم طولانی مدت را شناسایی کرد ادامه دارد. به عنوان مثال، انقباض مردمک در چشم ممکن است واکنش مغز را بیش از 30 روز پس از قرار گرفتن در معرض آن ماده، پیش بینی کند. یک مطالعه که بیماران را سال‌ها پس از مواجهه با آنها دنبال کرد، نشان داد که این بیماران نسبت به کسانی که سابقه مسمومیت با مونوکسید کربن نداشتند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری شریان محیطی هستند. درمان مبتنی بر شواهد بسیار کمی برای مسمومیت با مونوکسید کربن وجود دارد. اکثر گزینه ها بر حذف مونوکسید کربن در سریع ترین زمان ممکن تمرکز می کنند. این درمان‌ها از تحویل اولیه اکسیژن با جریان بالا (15-25 لیتر در دقیقه) ارائه شده در فشارهای جوی معمولی تا چراغ‌هایی که در ریه‌ها برای جدا کردن مونوکسید کربن از هموگلوبین قرار می‌گیرند، یا اکسیژن درمانی هایپرباریک که با فشارهای بالاتر ارائه می‌شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

مسمومیت با مونوکسید کربن بسیار جدی است و لازم است حتما توسط یک پزشک بررسی و درمان شود. مونوکسید کربن در جریان خون گیر می کند و چند ساعت طول می کشد تا خارج شود. هر زمان که مشکوک به مسمومیت با مونوکسید کربن هستید، با 115 تماس بگیرید. منتظر کمک نباشید. بلافاصله به هوای تازه بروید. معمولاً بهتر است در حالی که منتظر آمبولانس هستید بیرون در هواز آزاد بمانید.

هنگامی که به پزشک مراجعه می کنید، توجه داشته باشید که تاریخچه مسمومیت مهمتر از علائم است.

مهم ترین راه برای تشخیص مسمومیت با مونوکسید کربن، شناخت علائم خطرناک رفتارهایی است که تا لحظه شروع علائم شروع می شود. اجاق گازها، شومینه ها یا وسایل هیزم سوز معیوب معمولاً مقصر مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در خانه هستند. اتومبیل‌ها و کامیون‌ها در محیط کسب‌وکار و همچنین منابع مختلف دیگر مسمومیت با مونوکسید کربن، مقصران رایج آن شناخته می شوند.

پزشک ممکن است از شما بخواهد که توضیح دهید چه مدت طول کشید تا علائم به اندازه کافی بد شوند تا به دنبال کمک باشید. در آن مدت چه خبر بوده است؟ آیا هوا خنک بوده و آیا شخصی مشغول پختن غذا بوده است؟ این اطلاعات می تواند به تأیید اینکه علائم شما واقعاً ناشی از مسمومیت با مونوکسید کربن است کمک کند.

مونوکسید کربن چگونه بر بدن تأثیر می گذارد؟

مونوکسید کربن (CO) با آسیب رساندن به توانایی گلبول های قرمز برای حمل اکسیژن بر بدن تأثیر می گذارد که باعث می شود اندام های داخلی نتوانند اکسیژن کافی دریافت کنند. به ویژه قلب و مغز برای عملکرد صحیح به مقادیر زیادی اکسیژن نیاز دارند. آسیب CO2 به بدن تجمعی است، به همین دلیل است که درمان فوری حیاتی است.

چه مدت طول می کشد تا مسمومیت با مونوکسید کربن حاصل شود؟

مدت زمانی که برای مسمومیت با مونوکسید کربن طول می کشد بستگی به مقدار گاز موجود در هوا و مدت زمان قرار گرفتن در معرض آن دارد. اگر سطح CO بالا باشد، در عرض چند ساعت، ممکن است مشکلاتی در تعادل، بینایی و حافظه داشته باشید و حتی هوشیاری خود را از دست بدهید.

آیا سطوح پایین مسمومیت با مونوکسید کربن شبیه به شرایط دیگر است؟

بله، سطوح پایین مسمومیت با مونوکسید کربن می تواند شبیه به شرایط دیگر مانند آنفولانزا باشد. سطوح پایین دی اکسید کربن تنفسی در مدت زمان طولانی می تواند علائمی شبیه آنفولانزا مانند سردرد، حالت تهوع و خستگی ایجاد کند.