شبکه بهداشت و درمان شهرستان بوکان

همانگونه که مستحضر هستید روز جهانی دیابت بزرگ ترین کمپین آگاهی از دیابت در جهان است که هر ساله در ١٤ نوامبر برگزار می شود. هدف از برگزاری روز جهانی دیابت که در سال ١٩٩١ توسط فدراسیون بین المللی دیابت و سازمان بهداشت جهانی راه اندازی گردید، ترویج اهمیت اقدام هماهنگ برای مقابله با دیابت به عنوان یک مساله مهم بهداشت جهانی است. این رویداد، مخاطبان جهانی بیش از یک میلیارد نفر را در بیش از ١٦٠ کشور متحد می کند تا آگاهی از نیاز به مراقبت، آموزش و منابع برای حمایت از افراد مبتلا به دیابت را افزایش دهد. طی سالهای اخیر افزایش شیوع بیماری دیابت در جهان، این بیماری را به بزرگترین اپیدمی تاریخ تبدیل کرده است. بیش از ٥٣٧ میلیون بزرگسال (٢٠ تا ٧٩ سال) از مردم جهان مبتلا به دیابت هستند. پیش بینی می شود تا سال ٢٠٤٥ تعداد بیماران بزرگسال به ٧٨٣ میلیون نفر برسد. بیش از ١.٢ میلیون کودک و نوجوان مبتلا به دیابت نوع یک هستند. در هر ٥ ثانیه ١ نفر به علت دیابت یا عوارض ناشی از آن جان خود را از دست می دهند. در سال ٢٠٢١ بیش از ٦.٧ میلیون نفر به دلیل دیابت جان خود را از دست داده اند. از طرف دیگر ٥٤١ میلیون نفر در جهان دچار اختلال تحمل گلوکز هستند که در صورت عدم مداخله موثر و به موقع، اغلب آنها مبتلا به دیابت خواهند شد. در کشور ما حداقل ١٤.١٥ درصد جمعیت بالای ٢٥ سال مبتلا به دیابت هستند و تعدادشان بیش از ٧.٥ میلیون نفر برآورد می شود. حداقل ٧٥ درصد افراد دیابتی در کشورمان از بیماری خود آگاه هستند. در سال جاری نیز به منظور آگاهی عموم جامعه درباره بیماری دیابت و تاکید بر اهمیت مراقبت دیابت روزهای ١٩ لغایت ٢٥ آبان ماه به عنوان هفته ملی دیابت نامگذاری شده است. شعار روز جهانی دیابت در سال ٢٠٢٤ که اولین سال از دوره کمپین سه ساله ٢٠٢٤ تا ٢٠٢٦ می باشد، «being-Well and Diabetes «است، با توجه به ترجمه فارسی being-Well که معانی مختلفی همچون رفاه، تندرستی و سلامت جسم و روح را در بر می گیرد، ترجمه شعار امسال طبق نظر گروهی از صاحبنظران "با دیابت خوب زندگی کنیم" انتخاب گردید. کمپین امسال بر اهمیت مراقبت همه جانبه دیابت دلالت دارد. تلاش برای ارتقاء سلامت جسمی و روحی افراد دیابتی نیازمند دیدگاه جامع نگر کلیه ارائه دهندگان خدمات سلامت و نیز خود فرد دیابتی است. توانمند سازی افراد دیابتی برای شناخت وضعیت جسمی و روحی شان و آگاهی از اینکه این شرایط دائمی است برای حفظ پای بندی به درمان الزامی است اما به دلیل همراهی همیشگی این شرایط با فرد دیابتی، حفظ و ارتقای سلامت روان نیز به اندازه سلامت جسم اثر دارد و مهم است. وظیفه تیم ارائه کننده خدمات مراقبت دیابت در کنار حفظ کنترل متابولیک، کمک به حفظ سلامت روان این افراد می باشد.

تلاش برای ارتقاء سلامت جسمی و روحی افراد دیابتی نیازمند دیدگاه جامع نگر کلیه ارائه دهندگان خدمات سلامت و نیز خود فرد دیابتی است.

توانمند سازی افراد دیابتی برای شناخت وضعیت جسمی و روحی شان و آگاهی از اینکه این شرایط دائمی است برای حفظ پای بندی به درمان الزامی است اما به دلیل همراهی همیشگی این شرایط با فرد دیابتی، حفظ و ارتقای سلامت روان نیز به اندازه سلامت جسم اثر دارد و مهم است.

وظیفه تیم ارائه کننده خدمات مراقبت دیابت در کنار حفظ کنترل متابولیک، کمک به حفظ سلامت روان این افراد می باشد.

در کشور ما حداقل ۱۴.۱۵ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال از بیماری دیابت رنج می برند که تعدادشان بیش از ۷.۵ میلیون نفر برآورد می شود که حداقل ۷۵ درصد افراد دیابتی در کشور ما، از بیماری خود اطلاع دارند.

از آنجا که پیشگیری و کنترل بیماری دیابت به عنوان یک مسئله مهم بهداشت جهانی است از سوی سازمان بهداشت جهانی، ۱۴ نوامبر مصادف با ۲۴ آبان ماه، با عنوان روز جهانی دیابت  نامگذاری شده است.

 هدف از برگزاری روز جهانی دیابت، ترویج اهمیت اقدام هماهنگ برای مقابله با دیابت است.

دیابت چیست؟ دیابت یک بیماری است که در اثر ناتوانی بدن در تولید انسولین یا کاهش یا عدم اثر انسولین در سوخت ساز مواد قندی پدید می‌آید انسولین ماده‌ای است که در بدن توسط غده پانکراس( لوزالمعده )تولید می‌شود و سلول‌ها را قادر می‌سازد که گلوکز از خون گرفته و برای تولید انرژی استفاده کنند.

انواع دیابت:

دیابت نوع 1

 به این نوع دیابت وابسته به انسولین نیز می‌گویند تولید انسولین از پانکراس( لوزالمعده )به علت از بین رفتن سلول‌های سازنده انسولین متوقف می‌شود .به همین خاطر افراد مبتلا به این نوع دیابت باید از بدو تشخیص، انسولین مورد نیاز بدن را به صورت تزریق روزانه تامین کنند. دیابت نوع ۱ اغلب در سنین زیر ۳۰ سال به وجود می‌آید.

دیابت نوع 2

 بیشتر در بالغین بالای ۳۰ سال وچاق دیده می‌شود و ۸۵ تا ۹۰ درصد کل موارد دیابت را شامل می‌شود انسولین تولید شده از پانکراس به خوبی عمل نمی‌کند در واقع یا پانکراس به اندازه کافی انسولین ترشح نمی‌کند و یا انسولین ترشح شده به علت وجود مقاومت به انسولین مخصوصاً در افراد چاق، فاقد کارایی لازم است بنابراین قند موجود در خون به داخل سلول‌ها منتقل نشده و در خون باقی می‌مانند. افزایش قند خون سبب ایجاد عوارض زودرس و دیررس دیابت در بدن می‌شود

دیابت در حاملگی

 به دیابتی گفته می‌شود که برای اولین بار در طول حاملگی تشخیص داده شود این نوع دیابت معمولاً گذرا  است و بعد از اتمام حاملگی بهبود می‌یابد. نیمی از خانم‌های مبتلا به دیابت حاملگی بعداً در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند

  آزمایش خون و تشخیص دیابت      

• قند خون ناشتا  126 میلی گرم در میلی لیتر و بالاتر، قند دو ساعت بعد از غذا 200 و بالاتر   دیابت
• قند خون ناشتا 125-100، قند دو ساعت بعد از غذا 140-199                             پیش دیابت
• قند خون ناشتا 99 و پایین‌تر، قند دو ساعت بعد از غذا 139 و پایین‌تر                      نرمال

علائم بیماری دیابت

 حداقل پنجاه درصد از دیابتی‌ها از وضعیت بیماری خود آگاهی ندارند و در بسیاری از موارد بیماری به صورت اتفاقی یا با انجام آزمایشات روتین خون یا ادرار کشف می‌شود ولی برخی از مهم‌ترین علائم هشدار دهنده دیابت عبارتند از: پرنوشی -پر ادراری- افزایش اشتها- کاهش وزن –تشنگی- خشک دهان -برافروختگی صورت- خواب آلودگی- تهوع- استفراغ- دردهای شکمی -سرد و خشک شدن پوست- استشمام بوی اسید در تنفس -سخت شدن عمل تنفس- سردرد- سرگیجه- درد در پشت پاها- ضعف بیش از حد

دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روزشمار هفته ملی دیابت در سال 1403 را بشرح ذیل اعلام نموده است.