شبکه بهداشت و درمان شهرستان بوکان

حذف کربوهیدرات‌ها از برنامه غذایی بیماران دیابتی اشتباه بزرگی است.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با بیان این که متاسفانه برخی از پزشکان چون قند بیماران دیابتی بالاست به بیمار توصیه می کنند نان و برنج را از برنامه های غذایی خود حذف کنند، تاکید کرد: حذف کربوهیدرات‌ها از برنامه غذایی بیماران دیابتی بسیار اشتباه بزرگی است.

به گزارش وبدا، دکتر احمد اسماعیل زاده گفت: حذف کربو هیدرات ها باعث ایجاد هیپوگلیسمی شدید در بیمار می شود که از نظر علم تغذیه بسیار وضعیت خطرناک و نامطلوبی برای بیمار است.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص تغذیه و رژیم درمانی با بیان این که در بحث رژیم درمانی اگر بیمار دارای وزن اضافه باشد گام اول باید کنترل کالری دریافتی توسط او باشد، تصریح کرد: مطالعات نشان می دهد که اگر بتوانیم ۵ تا ۱۰ درصد وزن بیمار را از این طریق کاهش دهیم به وضعیت خوبی برای کنترل دیابت در بیماران خواهیم رسید.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، یادآور شد: نکته دوم در مدیریت تغذیه بیماران دیابتی مقدار دریافت کربوهیدرات هاست. هیچگاه نباید کربوهیدرات دریافتی این بیماران را از یک حد محدود، بیشتر کاهش داد.

دکتر اسماعیل زاده خاطرنشان کرد: به ویژه در بیماران دیابتی که دارو می خورند یا انسولین تزریق می کنند، مساله مصرف کربوهیدرات‌ها بسیار مهم است.

وی اضافه کرد: معمولا در بیماران دیابتی که انسولین تزریق می کنند متناسب با تعداد واحد انسولینی که دریافت می کنند، مقدار کربوهیدرات دریافتی توسط متخصصان تغذیه و رژیم درمانی محاسبه شده و به بیمار ارائه می شود.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفت: مثلا برای بیمارانی که روزانه ۸۰ تا ۹۰ دز انسولین در روز دریافت می کنند به ازای هر واحد انسولین ۴ تا ۱۲ گرم کربوهیدرات برای او در نظر می‌گیریم.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت بیان داشت: همچنین توزیع میزان کربوهیدرات مصرفی بیمار دیابتی با توجه به میزان کالری که باید دریافت کند و میزان انسولین مصرفی او باید طوری تنظیم شود که متناسب وضعیت بیمار باشد.

اسماعیل زاده افزود: علت این که بیمار دیابتی رژیم درمانی را کنار می گذارد عدم دقت در این موارد و ایجاد هیپوگلیسمی در اوست که منجر به بدتر شدن حال بیمار می شود. در حالی که هدف مدیریت تغذیه و رژیم درمانی در بیماران دیابتی در کنار دارو درمانی، کنترل قند خون است.

وی با بیان این که در کنار مصرف کربوهیدرات‌ها در بیماران دیابتی، مصرف میان وعده ها نیز بسیار اهمیت دارد، گفت: این بیماران متناسب با دارو و انسولینی که دریافت می کنند هر یک تا ۱.۵ ساعت باید میان وعده بخورند. این میان وعده ها می تواند تامین کننده کربوهیدرات یا کالری آنان باشد.

وی با اشاره به نوع کربوهیدراتی که بیماران دیابتی باید مصرف کنند، اظهار کرد: در مدیریت تغذیه بیماران دیابتی تمرکز باید روی کربوهیدرات‌های کمپلکس باشد نه کربوهیدرات‌های پیچیده. البته کربوهیدرات های پیچیده هم در برنامه غذایی این بیماران قرار داده می شود ولی کربوهیدرات‌هایی همچون قند، نوشابه، کیک، شیرینی، شکلات، بستی باید به صورت محدود مصرف شوند.

مدیرکل بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: حذف این کربوهیدرات ها بیمار را دچار استرس و اضطراب کرده و کنترل بیماری را با مشکل موجه می کند، بنابراین فقط باید مصرف آنها را محدود کرد.

دکتر اسماعیل زاده افزود: مصرف میوه به جز میوه هایی مانند صیفی جات و هندوانه، گرمک، خربزه، انگور، هلو، موز، انبه که قند خون بیمار را افزایش می دهند باید به صورت محدود مصرف شوند.

وی تاکید کرد: مصرف میوه های خشک همچون انجیر و خرمای خشک به ویژه خرمای زرد زاهدی، برای بیماران دیابتی بسیار خوب است. خوردن چای با مویز نیز به سلامتی این بیماران کمک می کند.‌

این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص تغذیه و رژیم درمانی با تاکید بر ضرورت مصرف میان وعده آخر شب در بیماران دیابتی به ویژه افرادی که انسولین تزریق می کنند، گفت: با توجه به خواب ۷ تا ۸ ساعته بیمار و احتمال کاهش قند خون در آن ها مصرف میان وعده انتهای شب قبل از خواب حائز اهمیت ویژه ای است. این میان وعده می تواند مصرف یک لیوان شیر باشد که به خواب راحت آنان هم کمک می کند یا در کنار آن مصرف یک میوه که قند کمتری دارد.

دکتر اسماعیل زاده اظهار داشت: انجام فعالیت بدنی ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت به صورت روزانه برای بیماران دیابتی که از حالت پیاده روی معمولی سریع تر بوده و سربالایی و سرازیری نباشد نیز ضروری است، زیرا به کاهش حساسیت انسولین و کنترل قند خون بیمار کمک می کند.

وی افزود: گنجاندن مواد غذایی حاوی پروتئین ها همچون ماهی، انواع آجیل و مرغ به ویژه در بیماران دیابتی دارای اضافه وزن و چاقی مفید بوده و موجب ایجاد سیری در بیمار می شود.

وی مصرف سبزی ها را در طول روز و یا در کنار وعده های غذایی برای بیماران دیابتی مفید دانست و گفت: مصرف خیار، کدو رنده شده، کلم بروکلی، سبزیجات پخته شده و بخارپز در کنار وعده های غذایی برای این بیماران مفید است.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: با توجه به استفاده از برنج در فرهنگ غذایی ایرانیان، بیماران دیابتی می توانند از داروخانه ها سبوس برنج تهیه کرده و آن را مرتب به همراه برنج مصرف کنند تا برنج به کربوهیدرات کمپلکس تبدیل شده و به مصرف قند خون در آنان کمک کند.

دکتر اسماعیل زاده در پایان خاطرنشان کرد: مجموعه توصیه های غذایی در کنار دارو درمانی و انسولین درمانی موجب کنترل بهتر قند خون در بیماران دیابتی می شود و با این که پزشکان خودشان می توانند برخی از این توصیه ها را انجام دهند، بهتر است بیمار را به کارشناس تغذیه ارجاع دهند تا کار درمان این بیماران به صورت تیمی بهتر انجام شود.